“Nie będziesz się mścił i nie będziesz chował urazy do synów twego ludu, lecz będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego. Jam jest Pan!”

Leviticus 19:18

“A drugie jest to: Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego. Innego przykazania, większego ponad te, nie masz.”

Mk 12:31

Grecki Nowy Testament używa słowa agape na miłość w Ewangelii Marka. Aramejskie słowo to chaw i podobne jest użyte w hebrajskim w Leviticus ahaw. Wiemy,że agape to miłość bezinteresowna, ale ahaw to nie agape. Ahaw jest miłością, której nie można zwrócić. Bóg kocha cię nawet kiedy ty Go nienawidzisz (czasami tak się dzieje gdy coś dzieje się w naszym życiu co nam się nie podoba). Potem gdy uświadomimy sobie nasz błąd nasza miłość do Boga zamienia się w racham, to jest miłość łagodna, którą się dzielimy. Wierzy się, że Ewangelie były pisane w aramejskim, dlatego mamy chaw naszych bliźnich. Mamy ich kochać mimo, że nie odwzajemniają naszej miłości a nawet nas nienawidzą.

Kto to jest nasz bliźni? Słowo bliźni użyte w Leviticus to raah. To słowo powszechnie tłumaczy się jako zły ale również tłumaczy się jako przyjaciel. W swoim pochodzeniu semickim oznacza pożerające uczucie (negatywne). Takie uczucie może być złe. Może odnosić się do tego kto ma pożerającą pasję nienawiści do ciebie.

Greckie słowo w Mk 12:31 to plesion co oznacza kompana, współpracownika lub kogoś z kim musisz mieć coś do czynienia czy go lubisz czy też nie, jak sąsiad. Dawniej ludzie mieszkali bardzo blisko siebie i jeżeli nie lubiłeś sąsiada, to było ciężko. Nie mogłeś zmienić miejsca zamieszkania lub pracy jak dzisiaj. Septuaginta używa plesion w Leviticus 19:18. Możecie się wzajemnie nienawidzić, ale utknęliście razem i jesteście zależni od siebie.

Jako ciekawostka, aramejskie słowo użyte dla bliźniego to qariva i jest identyczne z qerava i oznacza kogoś z kim jesteś w konflikcie, walce lub wojnie. 

Nie tylko mamy miłować lub ahaw tych ludzi, o których pisałem, ale mamy ich ahaw jak samych siebie. Słowo w hebrajskim jak siebie samych to kamaka co dosłownie znaczy taki jaki jesteś. Słowo to w aramejskim to nefsah i jest słowem dla duszy. Masz miłować tę osobę jak miłujesz swoją duszę. Twoja dusza to ty. Mamy wiele w nas co może odpychać ale tym jesteśmy. Twój sąsiad może popełniać wiele błędów, ale tak samo i ty lub ja. Jezus nie mówi by miłować innych jak my sami siebie miłujemy. Jest wielu ludzi, którzy siebie nie lubią. To co mówi może brzmieć: Kochaj innych bo nie jesteś lepszy niż oni, jesteście zgrają grzeszników. Skoro sąsiad cię toleruje, znosi ciebie to dlaczego my tego nie mamy zrobić. Oto krótka lekcja miłości bez wzniosłych słów.

Iz.51:4b: “a sąd mój na światłość narodów odpoczywać będzie”. Biblia Jakuba Wujka

Słowo w hebrajskim odpoczywać to rega i jest bardzo ciekawym słowem. Oznacza zarówno odpoczywać i poruszać się.

Dosłownie ten fragment pokuszę się przetłumaczyć “Moje sądy jak światło dla mego ludu uczynię odpoczynkiem”. Słowo światło to or, które literujemy A,W i R. Duchowe odniesienie do tych liter to: Bóg, człowiek i Duch Święty. Mędrcy żydowscy uczą, że głównym znaczeniem światła or jest związek Boga z człowiekiem i Jego Duchem. Starożytne nauczanie brzmi: kiedy jednoczymy się z Bogiem, Boże światło świeci jaśniej. Im bardziej zbliżamy się do Boga tym jaśniejsze staje się Jego światło. Wyznawcy “nowej duchowości” mówią, że wzmacniamy Boga i przez to stajemy się małymi bogami. Mędrcy jednak nauczają, że nasze łączenie się z Bogiem nie wzmacnia Jego mocy lecz umacnia Jego radość i przez to Jego radość staje się naszą siłą. Stąd Nehemiasz 8:10 “bo radość w Bogu jest waszą siłą”. Biblia Warszawsko-Praska.

Tak więc sąd nad nami jest po to by być narzędziem poprawy, karą (Hbr 12) demonstracją jego miłości, by zedrzeć z nas grzech, który trzyma nas od jednoczenia się z Nim, aby Jego światło lub radość mogła wypełnić nas i wzmocnić nas.

 Gdynia, 2017. Krzysztof Wójcik